Aşırı Sıcak Hava 30 Eylül 2020 Aşırı sıcak hava herkesi tehdit edebilmektedir. Son yıllarda dünyanın ısınması ile birlikte aşırı sıcak havaya (sıcak hava dalgası, bölgenin ortalama sıcaklığının 5 oC üzerinde seyretmesi) maruziyet de artmaktadır. Avrupa ve ABD’de aşırı sıcakların meydana gelmesi ile 100’00’in üzerinde insan hayatını kaybetmiştir. 2006 yılında İngiltere’de yapılan bir çalışmada artan her bir derece için haftada fazladan 75 ölüm görülebileceği hesaplanmıştır. Dış ortam beden ısısından yüksek ise vücudun serinlemek için yapabildiği tek husus terlemedir. Aşırı nem, Sıcak havaya uyum olarak salgılanan terin buharlaşmasını engelleyerek sıcak etkisini artırmaktadır. Vücudun ortama uyum için terlemesi gerekirken kişinin elektrolit dengesini gözetmesi gerekmektedir. Kaybedilenler yerine konulmazsa kişi sıcak havaya karşı daha da duyarlı hale gelir. Kalp veya böbrek rahatsızlığı olanların dikkat etmesi gereken diğer husus ise kullanılan ilaçların mineral dengesizliğine daha da yol açabilir ve baş dönmesi, sıcaklığa bağlı kızarıklıklar, bitkinlik(en sık görülür) şuur kaybı, kramplar, senkop gibi belirtiler daha kolay ortaya çıkabilmektedir. Aşırı sıcaklardan herkesin eşit etkilenmemesinin sebebi; sıcakta kalma süresi, mevcut rahatsızlığının etkisi, kişisel önlem ve uyum yeteneği ile yakından ilişkilidir. Aşırı sıcaklara karşı en hassas gruplar; yaşlılar, kronik hastalar, susuzluğunu fark edemeyecek veya kendi başına susuzluğunu giderebilecek durumda olmayanlar (özürlüler, bebekler) ve aşırı sıcak ortamda çalışan/aktivite gösteren kesimlerdir. Toplum sağlığı açısından kronik hastalıklar ile mücadele, toplumun yaşlanmasına dikkat edilerek planlanan faaliyetlerin uygulanması, zamanında toplumu bilgilendirme ve sağlık sisteminin cevap kapasitesinin geliştirilmesi ile ölümler büyük oranda önlenebilmektedir. Uzun vade önlemler olarak çevre dostu bina ve soğutma sistemlerinin yaygınlaştırılması, şehir içinde ağaçlandırmaya önem verilmesi ve uygun bir şehir planının kurgulanıp hayata geçirilmesidir. Aşırı sıcak havalarda en etkin korunma yöntemi bilinci olmak, sıcağa maruziyeti azaltmak ve su tüketimini artırmaktır. Önlem alınırken dikkat edilmesi gereken hususlardan bazıları; vantilatör ile serinlemeye çalışıldığında ortam sıcaklığının 35 oC ve üzeri olmaması gerekiyor çünkü sıcak havanın beden üzerindeki etkisini artırmaktadır. Gece ısısı en düşük olan odada uyumak gerekmektedir, mümkün ise kapı ve pencere açılarak gecenin serin havası ev içine girmesi sağlanmalı. En önemlisi, aşırı sıcak havalarda susama hissi olmadan da su içmektir ve sıkmayan, sentetik olmayan açık renkli kıyafetler tercih edilmeli ve kafa (ör. Kep veya şapka) korunmalı. Sıcak ve aşırı sıcak havalarda hava kalitesinde de düşüklük görülmektedir. Sebebi sıcak etkisiyle kimyasal reaksiyonlar sonucu özellikle yer seviyesi ozon (O3) düzeyi ve PM10miktarı artmaktadır. Asfalttan çıkan gazlar ve egzoz gazları sıcakta örseleyici etkisini artırmaktadır. Hava kirliliğinin en önce ve en sık etkilediği sistem solunum sistemidir. Bunu dolaşım sistemi takip etmektedir. Partikül madde, atmosferde asılı bulunan katı partiküllerin ve sıvı damlacıkların bir karışımıdır. Havada mikroskobik düzeyde olan katı ve sıvı partiküller boylarına göre sınıflandırılabilmektedir. PM10 üzeri maddeler akciğerlerde bronşlara kadar ulaşabilirken, PM2,5 olanlar alveollere kadar ilerleyebilmektedir. Çapı 100 mikron altında olan maddeler (çok ince partiküller) ise membran dokuyu geçip dolaşıma dahi katılabilmektedir. Akciğerlerin ne kadar derinine nüfuz ederse vücuttan atılması o kadar zorlaşmaktadır, sağlığa olan olumsuz etkisi artmaktadır. Hava kirliliğine karşı en duyarlı grup insan kronik obstrüktif Akciğer hastalığı ve/veya Kalp yetmezliği olan kronik hastalardır. Bu grubun sıcak hava dalgası süresince özellikle dikkatli olması gerekmektedir. Hem vücut sıvı dengesi konusunda dikkatli olunmalı, diüretik kullanılıyorsa elektronik dengesine dikkat edilmeli ve hava kirliliğine maruz kalmamak için meteorolojik uyarılar takip edilmeli, trafiğin yoğun olduğu yerler ve zamanlardan uzak durmalıdır. Halsizlik, baş dönmesi gibi belirtilere karşı uyanık davranmalıdır. Yalnız yaşayan bireyler bu dönemde akraba/komşuları tarafından daha sık ziyaret edilmelidir. Kaynak:https://sagligim.gov.tr/iklim-degisikligi-ve-etkileri.html